Mehmet Hanifi GÜLEL
Yaklaşan buğday hasadı öncesi çiftçi temsilcileri, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin fiyat ve prim desteğinin açıklamasını talep ediyor. Temsilciler, buğdayın alım fiyatının maliyetler doğrultusunda ve ekonomik koşullar gözetilerek açıklanmasını istiyor. Çiftçi temsilcileri, buğdayın kilogramına 15 lira ile 16 lira arasında fiyat talebinde bulunuyorlar. TMO, geçen yıl ekmeklik buğdayın kilosun 8.25 lira, makarnalık buğdaya 9 lira ve arpayı için ise 7 lira fiyat açıklamıştı. Buğdayın kilosuna da 1 lira destek primi vermişti.
Üretim maliyetleri yüzde 62 arttı
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, çiftçilerin buğday üretimi maliyetlerinin geçen yıla göre yüzde 62 arttığını ve kuru şartlarda üretim yapılan buğdayın ortalama kilogram maliyetinin 10 lira 87 kuruş olarak tespit edildiğini açıklamıştı.
TMO’nun geçen yıl üzerine düşeni yaptığını ve 12 milyon tonun üzerinde hububat alımı gerçekleştirdiğine dikkat çeken Bayraktar, “Haliyle TMO’nun depoları doldu. Son günlerde TMO depolarının doluluğuna ve dünya buğday fiyatlarının düştüğüne yönelik açıklamalar çiftçilerimizi tedirgin ediyor.
Bu doğrultuda TMO’nun sorumluluğu geçmiş yıllara nazaran bu yıl daha da arttı. Çiftçilerimiz gereğini yaptı ve stratejik öneme sahip buğdayını üretti. TMO, hasat başlamadan, 10 lira 87 kuruş olan üretim maliyetini dikkate alan buğday alım fiyatını açıklayarak çiftçilerimizi bir an önce rahatlatmalıdır. TMO gerekirse geçen yıl olduğu gibi gelen buğdayın tamamını alacağını açıklamalı. Ayrıca, bu yıl Tarım Kredi Kooperatifleri ve TÜRKŞEKER de buğday alımı yapmalıdır” dedi.
Türkiye’nin en erken buğday hasadının Adana’da mayıs ayının başında başlayacağını bildiren Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, çiftçilerin bu dönemde fiyat ve prim desteğinin hasat başlamadan önce en az 15 lira taban fiyat ve enflasyon oranında artırılarak açıklanacak bir prim desteği talep ettiklerini açıkladı. Doğan, kıraç bölgelerde buğday ekimi yapan çiftçilere pozitif ayrımcılıkla primlerinin 2 kat fazla verilmesi gerektiğini ifade etti.
Şanlıurfa Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı ve Hilvan Ziraat Odası Başkanı Hikmet İpar ise buğday fiyatının maliyet ve ekonomik koşulların gözeterek açıklanması gerektiğini aktardı. Buğday fiyatları konusunda beklentilerini de aktaran İpar, makarnalık buğday için 14 lira +2 lira pirim, ekmeklik buğday için 13 lira +2 lira da pirim ve arpa için ise 12 lira +1 lira pirim desteği olarak açıklanmasının çiftçileri nispeten memnun edeceğini aktardı, İpar, bu söz konusu fiyat beklentisinin TMO’nun alım garantisi vermesi koşulu ile geçerli olduğunu dile getirdi.
Şikago Borsası’nda 1 ayda %20 fiyatı arttı
Şikago Borsası’nda buğday fiyatı son bir ayda yüzde 20 artış ile 5.20 dolar/ bushel iken, 6.20 dolar/ busehl’a yükseldiğini kaydeden Agrolino Gıda Tarım Yönetim Kurulu Başkanı Şaban Buttanrı, borsalardaki söz konusu yükselişin henüz Karadeniz ve Türkiye’ye yansımadığını söyledi.
210 ile 220 dolar fiyatlardan ithal Rus buğdaylarının Türkiye’ye geldiğini aktaran Buttanrı, ‘’Dünyada ciddi buğday stokları mevcut ve Rusya sezon öncesi stoklarını tüketmek istiyor. İklim ile ilgili riskler görünmediğinden dolayı fiziki piyasalarda beklenen artışlar gerçekleşmedi. Özellikle gübre ve enerji maliyetlerinin ciddi arttığı bir ortamda çiftçiler tonu 120 ile 130 dolardan buğday satmak istemiyor. Bu paralelde çiftçilerin doğal olarak yağlı tohumlar ve nohut gibi alternatif ürünlere yöneldiğini görüyoruz’’ dedi.
”10 lira gibi maliyet rakamları gerçeği yansıtmıyor”
İç pazarda 10 lira gibi maliyet rakamlarının gerçeği yansıtmadığını ifade eden Şaban Buttanrı, burada icar ücretlerinin ve verim hesaplamalarının doğru yapılması gerektiğini vurgulayarak, ‘’Ekmeklik buğday fiyatlarının destekleme ile beraber 10 ile 11 TL, durum buğdayının ise 11 ile 12 TL olacağını tahmin ediyorum. Bu fiyatlar doların aynı seviyede kalmasıyla geçerli. Diğer yandan, bu yıl buğday ekiliş alanlarının artmasıyla yaklaşık 21 milyon ton rekolte bekliyorum’’ dedi.
